Ŝtuparo por kato

ŝtuparo por kato

En la lasta somero mi ĉarpentis ŝtuparon por mia amata kato Bii. Mi aĉetis lignajn trabetojn kaj tabulojn, kaj segis ilin al konvenaj grandoj. Poste mi kunigis ilin per najloj. La ŝtuparo estis instalita ĉe la fenestro de la koridoro.

Antaŭe Bii kutime el- kaj eniris la domon tra la dompordo. Dum li estis ekster la domo, la dompordo devis esti aperta. Tio estis iom malsekura kaj ĝena.

Nun li devas el- kaj eniri tra la fenestro per la ŝtuparo. Dum li estas ekstere, la fenestro estas aperta kaj la dompordo estas tute fermita.

Napoleono kaj pilo

Ĉu vera aŭ ne, mi ne scias. Tamen mi legis iam en iu libro jenan historion.

Napoleono la 1-a, la franca imperiestro, amis novajn sciencaĵojn. Li aŭdis la famon de la pilo de Voltao, la itala fizikisto. Li venigis francan scienciston kun la pilo. Li demandis al la sciencisto, kia estas la kapablo de la pilo. Tiu ĉi respondis al Napoleono, ke ĝi povas produkti kurenton same al tiu de Voltao. Ĉar li estis entuziasma patrioto, li ne estis kontenta pri la respondo, kaj ordonis al la sciencisto fari pli grandan pilon ol tiu de Voltao.

Estas facile pligrandigi la pilon. Sufiĉas simple plimultigi plumbajn kaj zinkajn platojn. En posta tago Napoleno vizitis la scienciston kaj rigardis la grandan pilon. Ĉar li estis praktikulo ol teoriulo, Napoleono tuj prenis ambaŭ elektrodojn. Intensa kurento cirkulis la korpon de Napoleono, kaj li estis forte ŝokita. La sciencisto teruriĝis pro la akcidento, sed ja Napoleono estis Napoleono. Li estis tre kontenta pri la granda pilo kaj laŭdis la scienciston.

Havaja insularo najbaros al Japana insularo

Sciencistoj jam povas mezuri detale distancon inter du kontinentoj kun ekarto de 2~3 cm. Ili instalis grandajn radioteleskopojn en du malproksimaj lokoj sur la tero, kaj observis kvazaron (kvazaŭstelon), kiu eligas tre fortajn radiojn. Precize kalkulante diferencon inter la tempoj, kiam la radioj atingis la teleskopojn, ili mezuris precizan distancon inter du lokoj.

Ripetante la mezurojn dum 4 jaroj, japanaj sciencistoj konkludis, ke la havaja insularo alproksimiĝas 6,5 cm jare al la japana insularo.

Nuntempe Havajo situas meze en Pacifiko kaj distancas ĉ. 5 700 km de la japana insularo. Do Havajo atingos Japanion post 88 000 000 jaroj (okdek ok milionoj da jaroj)!

Vivo de vortoj

En vortaro oni trovas multajn kapvortojn. Ili tamen estas nur lingvistikaj specimenoj tute senvivaj, same kiel botanikaj specimenoj.

Ekzemple PIV2005 enhavas 47 mil kapvortojn, inkluzive de derivaĵoj kaj kunmetaĵoj. Sed se esperantistoj tute ne uzas iun vorton, ĝi ne vivas, ĝi estas morta. Mi foje pensas, kiom da vortoj el PIV efektive vivas. Mi supozas, ke certe kelkaj vortoj el PIV jam ne vivas.

Mi skribadas artikoletojn en tiu ĉi blogo. Kiam mi uzas iun vorton, mi inspiras viveton al la vorto. Se aliaj uzos tiun vorton, ĝi fariĝos vivoplena. Tiamaniere esperanto daŭre estas vivanta lingvo.

Eŭstenoptero — fosilia fiŝo

Eusthenopteron

Eŭstenoptero [Eusthenopteron] estas prahistoria fiŝo el krosopterigoj, kiu vivis en la devonio, la kvara periodo de paleozoiko. Ĝia korpo estas 50 ~ 60 centimetrojn longa, kaj havas brustonaĝilojn kaj ventronaĝilojn, kiujn apogas interna ostaro.

Oni pensas, ke eŭstenoptero estis antaŭulo de amfibioj, kaj ke la naĝiloj kun interna ostaro evoluis al kvar membroj de teraj vertebruloj.

Anodo kaj pozitiva elektrodo

PIV2005 difinas la sencon de la vorto “anodo” jene:
    La pozitiva elektrodo en pilo, tubo, elektroliza aparato ktp.

Tio ĉi estas ne ĝusta. M. FARADAY nomis “anodo” la elektrodon, el kiu kurento eliras en elektrolitan solvaĵon, kaj “katodo” la elektrodon, en kiun kurento eniras el elektrolita solvaĵo.

Oni nomas “pozitiva” la elektrodon kun pli alta potencialo, kaj “negativa” la elektrodon kun malpli alta potencialo. Do en elektrona tubo kaj elektroliza aparato, jes, anodo estas pozitiva elektrodo. Sed en pilo, ne! En pilo anodo estas negativa elektrodo.

Halogena hejtilo

Nun mi uzas halogenan hejtilon por varmigi min. Ĝi estas malgranda hejtilo kun halogenaj lampoj, kiuj eligas transruĝajn radiojn.

Ĝi plaĉas al mi, ĉar ĝi varmigas min tuj kiam mi ŝaltas ĝin. Mi metas ĝin sub mia skribtablo.

Ankaŭ mia amata kato Bii tre amas la halogenan hejtilon. Nun li dormas inter la hejtilo kaj miaj piedoj.