Plani lingvon

En sia hieraŭa blogo Beĉjo skribis interesan artikolon “Kial Einstein? Kial Zamenhof?”.
http://becxjo.blogspot.com/2007/10/kial-einstein-kial-zamenhof.html

… En Esperanto oni multe vidas novlernantojn kiuj ankoraŭ ne ĝuste uzas akuzativon sed proponas reformojn por la lingvo. Tiu fenomeno ekzistas pri neniu nacia lingvo. Ekzemple mi neniam aŭdacas proponi novan formon de frazo por la angla lingvo aŭ konstrui novan vortokombinaĵon en la franca. …

Mi pensas, ke tiu fenomeno estas kaj merito kaj malmerito de Esperanto.
Antaŭ ol Esperanto, Volapuko kaj aliaj planlingvoj aperis, lingvo estis mistera sanktaĵo aŭ vivaĵo tute ne tuŝebla al homoj. Sed la apero de planlingvoj kaj la relativa sukceso de Esperanto pruvis, ke lingvo estas komuna kreaĵo de homoj, kaj ke homoj povas krei lingvon. Esperanto (kaj la ideo de planlingvo) liberigis lingvojn al homoj.
Eble Esperanto estas la unua planlingvo, kiun oni ekkonas nuntempe. La ideo de planlingvo kuraĝigas ambiciulojn, ke ankaŭ ili havas eblon krei lingvon. Kaj estas vere, ke kiu konas malmulte, aŭdacas multe.

Miskantoj kaj lespedezoj

aŭtunaj herbojEkis oktobro. Tamen estas varme ankoraŭ hodiaŭ. La maksimuma temperaturo estis ja 29,3 celsiaj gradoj kaj la minimuma estis 18,9.
Malgraŭ eksterordinara varmeco kvazaŭ somera, la naturo certe transiris al aŭtuno. Mi trovis mason de miskantoj kaj lespedezoj. Helbrunaj spikoj de miskantoj kaj blankaj floroj de lespedezoj. Ambaŭ estas karakterizaj plantoj de la japana aŭtuno. En la maso mi trovis ankaŭ helviolajn florojn de asteroj.
miskanto: Miscanthus sinensis, plurjara herbo el gramineoj. Tre populara en kampoj de la japana aŭtuno.
lespedezo: Komuna nomo de falfoliaj arbustoj kaj plurjaraj herboj el la genro Lespedeza de fabacoj.

Lingvo denaska aŭ gepatra

“Denaska lingvo” aŭ “gepatra lingvo” estas la unua lingvo, kiun homo akiris jam de sia infanaĝo. La parolmaniero “gepatra lingvo” de Esperanto verŝajne devenas de la parolmaniero “patrina lingvo” de eŭropaj lingvoj (mother tongue/ Muttersprache/ Langue maternelle). Ial, pro ia kialo ne bone klarigebla, mi sentas artefaritecon aŭ artifikecon pri la esprimo “gepatra lingvo”. Tial mi preferas uzi la esprimon “denaska lingvo”.
Laŭ gugla esploro la ĝenerala tendenco pri la parolmanieroj estas:
– gepatra lingvo : 54300 trafoj
– denaska lingvo : 23400 trafoj
– patrina lingvo : 583 trafoj
– patra lingvo : 231 trafoj
Evidente plimultaj senhezite uzas la esprimon “gepatra lingvo”.

Kato en sako

kato en sakoMia amata kato Bii ŝatas enŝovi sin kaj en skatolon kaj en sakon. Hodiaŭ li trovis belan papersakon kaj kun ĝojo enpuŝiĝis en ĝin. Mi portis la sakon kune kun li kaj metis ĝin en la koridoro.
Jen li estas kontenta kuŝante en la papersako, kiu ŝajne tre plaĉis al li.

Nova enmigrinto

specio el asteracojFoje novaj sovaĝherboj enmigras en mian ĝardeneton. Jen la foto montras kapitulojn kun flavaj tubformaj floretoj, subtenatajn de verdaj involukroj relative grandaj. La herbo havas dentajn foliojn. Tiuj estas karakterizaĵoj de asteracoj.
Mi konsultis librojn kaj retpaĝojn. Verŝajne ĝi estas specio el la genro Carpesium de asteracoj. Bedaŭrinde mi ne povis identigi ĝian specinomon. Ĉu iu povas helpi min?

“Ĝenerale akceptita” ideo

Membroj de civitana organizo de Tokio plendis ĉe juĝejo, ke la guberniestro de Tokio elspezis kontraŭleĝe por 78 privataj bankedoj el publika kaso, kaj ke li redonu sume ĉ. 12 000 000 enoj (ĉ. 104 000 dolaroj). La distrikta juĝejo de Tokio jam verdiktis, ke okazis 2 kontraŭleĝaj elspezoj, kaj ke la guberniestro devas redoni ĉ. 400 000 enojn.
Kaj hodiaŭ la apelacia juĝejo de Tokio, modifante la verdikton de la unua instanco, verdiktis, ke la guberniestro redonu (nur) 58 000 enojn, kun la motivaĵo, ke la sumo de 42 000 enojn (ĉ. 365 dolaroj) por unu homo ĉe komuna manĝo ne kontraŭas al la ĝenerale akceptita ideo de la socio.
Mi neniam ĉeestis nek ĉeestos en tia luksegega bankedo! Maksimume 10 000 enoj (20 000 enoj okaze de geedziĝa festeno). Tio estas mia ideo.

Prilingvaj libroj

Hodiaŭ mi aĉetis du librojn pri Esperanto verkitajn en la japana lingvo.

  1. “ESPERANTO — La lingvo hereza —” de TANAKA Kacuhiko, Tokio, 2007.
  2. “Trans la Lingva Moderno — por vivi en ‹multelingva situacio›” de JAMAMOTO Majumi, USUI Hirojuki, KIMURA Goroo Kristof, Tokio, 2004.

En la unua la aŭtoro priskribas la historion kaj kulturon de Esperanto el vidpunkto de (kontraŭ-)ĝenerala lingvistiko. En la dua la aŭtoroj priskribas la nuntempan lingvan situacion el vidpunkto de lingvosociologio kaj en tiu kunteksto mencias fojfoje Esperanton.
Ambaŭ libroj tre interesas min. Dum venontaj semajnoj mi ĝuos la librojn.

Fadenlibelo

fadenlibeloHodiaŭ mi feliĉe sukcesis foti fadenlibelon. Ĝi estas longa je 3 ~ 4 cm kaj havas tre maldikan ventron (abdomenon) kvazaŭ fadeno! Estas tre malfacile al mia fotilo ĝuste enfokusigi tian maldikan objekton per aŭtomata fokusado. Plurfoje en pasinteco mi provis foti fadenlibelon, sed ne plensukcesis. Ĉi-foje mi bonŝance foti belan figuron en ĝusta fokusado.
Fadenlibelo estas komuna nomo (en la japana) de insektoj el la subordo Zygoptera el la ordo Odonata. La specio de la foto verŝajne estas Ischnura senegalensis. En la japana ĝi nomiĝas “ao-mon-ito-tonbo (青紋糸蜻蛉)” t.e. “blumakula fadenlibelo.